Tbilisis operisa da baletis saxelmwifo Teatri
1847 wlis 15 aprils mixeil voroncovis TaosnobiT saZirkveli Caeyara operis Teatris mSeneblobas. saqarTveloSi operis Teatris daarseba im zogad politikur_kulturuli procesebis uSualo gamoZaxili iyo, ramac igi ruseTis imperiasTan SeerTebis Semdeg moicva da metad nayofieri aRmoCnda kulturuli cxovrebis da erovnul_saganmanaTleblo moZraobis gaaqtiurebis TvalsazrisiT. sabWoTa xelisuflebis wlebSi igi qarTuli musikaluri kulturis arnaxuli ayvavebis erT_erTi mZlavri kera gaxda. mis scenaze aRmocenda da ganviTarda qarTuli sabaleto xelovneba. Tbilisis operis Teatri mudam didi avtoritetiT sargeblobda da erT_erT wamyvan Teatrad iTvleboda mTel ruseTis imperiaSi. mas farTod hqonda ganTqmuli saxeli dasavleT evropaSic, saidanac siamovnebiT, magram amave dros „SiSiTa da moridebiT” Camodiodnen ganTqmuli vokalistebi da musikos_Semsruleblebi.
Teatris Zveli Senoba mdebareobda erevanskis (dRevandeli Tavisuflebis moedani) moedanze. italieli arqiteqtoris jovani skudieris xelmZRvanelobiT oTxi wlis manZilze grZeldeboda mSenebloba. interieri moxata da gaaforma rusma mxatvarma g.gagarinma. musikaluri TvalsazrisiT erTob „Wreli” qalaquri folkloris pirobebSi, Tbilisis operis Teatri qveynis kulturuli yofis umniSvnelovanes kerad gadaiqca. 1851 wlis 12 aprils Teatri grandiozuli mejlisiT gaixsna, romelsac Tbilisis maRali sazogadoeba daeswro. ramdenime TveSi XIXs_is erT_erT popularul parizul gazeTSi “ilustrasioni” daibeWda edmond de baresis vrceli statia Teatris Sida xedis ori suraTiT, sadac statiis avtori werda: „qalaqis es erTaderTi Teatri, romlis interieri mTlianad mavritanuli stiliTaa gaformebuli, udavod warmoadgens erT_erT yvelaze ufro elegantur, moxdenil da warmtac saTeatro nagebobas, risi aRqmac adamians SeuZlia”.
1874 wlis 11 oqtombers xanZarma gaanadgura Teatris Senoba. praqtikulad ar gadarCa arc erTi dekoracia, kostiumi Tu rekviziti, ver moxerxda mdidari sanoto biblioTekis gadarCenac. Senoba imdenad dazianda, rom gadawyda axlis aSeneba. 1896 wlis 3 noembers golovinis prospeqtze (axlandeli rusTavelis gamziri) damTavrda arqiteqtor Sreteris mier daproeqtebuli axali Teatris mSenebloba, romelic 1200 kacze iyo gaTvlili. samwuxarod verc axali Senoba gadaurCa xanZars, magram rekonstruqciis avtorebma SeZles kvlav aRedginaT Senobis aRmosavluri, fsevdomavritanuli stili, romelsac qmnis isruli TaRebi, dekoratiuli koSkurebi, stalaqtikuri morTuloba, ornamentuli motivebi da a.S. am Teatris mayurebelTa darbazi 1065 adamians itevs. scenis portalis zomebia 16×10m. scenas aqvs oTxi moZravi baqani. TeatrSi eqvsi sarepeticio darbazia, maT Soris sami sabaleto, ori saopero da erTi–orkestrisTvis. saorkestro ormos konstruqcia asawev–dasawevi iatakiT simfoniuri koncertebis Catarebis saSualebas iZleva. Teatris foieSi mdebareobs SesaniSnavi darbazebi, e.w. wiTeli darbazi da sarkeebiani darbazebi, sadac SeiZleba kameruli koncertebis da sxvadasxva saxis Sexvedrebis gamarTva.
Tbilisis operisa da baletis TeatrSi diriJorobdnen kamenski, malagani, petrovi, Seningi da sxvebi. 1846 wlis 15 seqtembers malaganis xelmZRvanelobiT speqtaklis dawyebamde Sesrulda oberis opera „fenelas” uvertiura, xolo Sesvenebis dros malaganis simfonia, rac operisaTvis gankuTvnil scenaze simfoniuri musikis Sesrulebis pirveli precendenti iyo da SemdgomSi es tradiciadac ki iqca. 1851 wlis 9 noembers Tbilisis pirveli saopero sezonic gaixsna. warmodgenili iyo gaetano donicetis „luCia di lamermuri”. speqtaklis damTavrebis Semdeg, romelsac grandiozuli warmateba xvda wilad, maspinZlebi barbieris dass da operaSi im saRamos Sekrebil sazogadoebas mtkvris marcxena sanapirosaken wamouZRvnen da dilamde zeimobdnen operis Teatris gaxsnas TbilisSi. pirvel warmodgenas mohyva „ernani”, „norma”, „sevilieli dalaqi” da sxva Cinebuli operebi. am SesaniSnavma Teatrma axlad dadgmuli saopero speqtaklebiT mniSvnelovnad aamaRla Tbilisis kulturuli cxovrebis saerTo done. Tbilisel melomanTa Soris italieli kompotizorebidan didi popularobiT sargeblobdnen belini, doniceti, verdi, rosini. lamazi sabaleto scenebiT da virtuozuli vokaluri teqnikiT mdidar saopero speqtaklebs ar SeiZleboda ar miezida sanaxaobebisadmi emociuri damokidebulebebiT gamorCeuli temperamentuli auditoria. maT xiblavdaT meierberis „hugenotebi” da „afrikeli qali”; halevis „kardinalis qaliSvili”. mogvianebiT TbilisSi saocar dainteresebas iCendnen germanuli operis, kerZod ki rixard vagneris musikis mimarT. aRsaniSnavia isic, rom evropaSi Seqmnili yoveli maRalmxatvruli saopero Txzulebebi erTi an ori wlis Semdeg ukve Tbilisis operis scenaze idgmeboda. Tbilisi XIXs-is II naxevarSi faqtobrivad „operomaniiT” iyo Sepyrobili. Aam garemoebam ganapiroba saopero dasis Seqmnac, rac aucilebeli iyo srulfasovani dadgmebis gansaxorcieleblad. am mizniT 1852 wels, ukve meore sezonze moiwvies sabaleto dasi peterburgidan, romelmac 1852 wlis 5 oqtombers mayurebels SesTavaza talionis balet „silfidas” II moqmedebis nawyveti da sxvadasxva cekvebi. es gaxldaT pirveli sabaleto warmodgena Tbilisis operis Teatris scenaze. pirveli sruli sabaleto speqtakli ki baletmaister manoxinis mier dadgmuli Smidtis baleti „gitana” iyo, romlis premiera 1894 wlis 18 ianvars Sedga. 80-ian wlebSi gansakuTrebiT gamococxlda qalaqis sakoncerto cxovreba. TbilisSi koncertebs marTavdnen cnobili Semsruleblebi: gali, pati, barZi, mazini, kubeliki, Caikovski, rubinSteini, raxmaninovi, zarudnaia, iakovlevi, usatovi da misi didi mowafe, rusi momRerali fiodor Saliapini. aRsaniSnavia, rom 1905 wels dafuZnebulma Tbilisis filarmoniulma sazogadoebam ganaxorciela rusuli da dasavleT evropuli operebis qarTul enaze dadgma, rac saopero xelovnebis Semdgomi demokratizaciis process uwyobda xels da Sesabamisad, mosaxleobis sul ufro farTo fenebs izidavda. yovelive aman da qarTulma sasimRero Tu poeturma tradiciam xeli Seuwyo qarTuli erovnuli operis Seqmnas, romelsac axali qarTuli profesiuli musikis istoriis pirveli etapi ukavSirdeba.
Tbilisis operis Teatris scenaze warmodgenili pirveli qarTuli opera iyo gogniaSvilis „qristine” (1918 wlis 17 ivnisi), Tumca am Janris pirvel klasikur nimuSad iTvleba 1919 wels Tbilisis saopero Teatris scenaze dadgmuli operebi: 5 Tebervals_dimitri arayiSvilis „Tqmuleba SoTa rusTavelze”, 21 Tebervals_zaqaria faliaSvilis „abesalom da eTeri”, 11 dekembers_ viqtor doliZis „qeTo da kote”. pirveli qarTuli opera dakavSirebulia meliton balanCivaZis saxelTan. fragmentebi misi operidan „Tamar cbieri” Sesrulda 1897 wlis 20 dekembers peterburgSi, Tumca sruli saxiT Tbilisis operis scenaze mxolod 1925_1926 wlebis sezonSi daidga. am operebma pirveli warmodgenebidanve gansazRvra qarTuli saopero Teatris erovnuli saxe. swored maTSi avlendnen TavianT gansakuTrebul Tvisebebs qarTuli vokaluri skolis saukeTeso warmomadgenlebi: vano sarajiSvili, sandro inaSvili, niko qumsiaSvili, daviT andRulaZe, daviT gamrekeli, daviT mWedliSvili, petre amiranaSvili, baTu kraveiSvili, nadeJda xaraZe, nadeJda comaia, vera davidova, meri nakaSiZe da sxv.
1937 wlidan Tbilisis operisa da baletis Teatri qarTveli klasikosis zaqaria faliaSvilis saxels atarebs. zaqaria faliaSvili daibada 1871 wels quTaisSi, Rarib ojaxSi. 1899 wels igi moskovSi gaemgzavra saswavleblad. moskovis konservatoriaSi e.i. taneevis klasSi kompozicas swavlobda. es garemoeba sabedniero da sasargeblo iyo TviT z.faliaSvilis Semdgomi ganaTlebisa da agreTve musikaluri kulturis ganviTarebisaTvis, imitom rom kompozitori da genialuri pedagogi e.i. taneevi polifoniis, gansakuTrebiT ki baxamde arsebuli vokaluri polifoniis specialisti iyo. vokaluri polifoniis teqnika ki Zalian axlos dgas qarTuli xalxuri simReris teqnikasTan. saqarTveloSi sabWoTa xelisuflebis damyarebis Semdeg zaqaria faliaSvilis Semoqmedebis niWs da Sromis unars didi gasaqani mieca da man SesaniSnavad gamoiyena es garemoeba.
30_iani wlebidan qarTuli operebi gascda saqarTvelos farglebs. amieridan isini idgmeboda ara mxolod Tbilisis operis Teatris scenaze, aramed sazRvargareTac (ukraina, somxeTi, azerbaijani, poloneTi, germania, bulgareTi, CexeTi, slovakia). 1966 wels Tbilisis operis Teatrma monawileoba miiRo ungreTSi gamarTul saerTaSoriso festivalSi–„segedis saerTaSoriso TamaSobani” da safrangeTSi gamarTul parizis musikis IV saerTaSoriso festivalSi, sadac warmoadgina aleqsi maWavarianis „otelo” da daviT ToraZis „gorda”. saqarTvelos didi megobris herman vedekindis iniciativiT 1974 wels germaniis qalaq saarbriukenSi, qarTul kulturul dReebze adgilobrivi operis Teatris scenaze qarTulma sadadgmo SemoqmedebiTma jgufma ganaxorciela „abesalom da eTerisa” da „daisis” dadgmebi. givi azmaifaraSvilis diriJorobiT Sedga oTar TaqTaqiSvilis operis „mindias” premiera.
1879 wels Tbiliss ewvia aleqsandre diuma (umcrosi), romelic aRniSnavda: „Cemi cxovrebis manZilze me TiTqmis yvela Teatri movinaxule, magram vercerTi maTgani ver Seedreba silamaziT Tbilisis Teatrs”. qarTuli kulturisTvis udidesi mniSvneloba hqonda Caikovskis xuTgzis stumrobas saqarTveloSi 1886-1890 wlebSi. rusi kompozitori mudam aRfrTovanebuli rCeboda qarTuli sazogadoebis damokidebulebiT operis da zogadad akademiuri musikisadmi. igi sagangebod usvamda xazs misi operebisadmi arsebul cxovel interess saqarTveloSi_„Cemi operebi aq ufro xSirad idgmeba da ufro uyvarT, vidre sxvagan”. laipcigis universitetis profesori hans maieri operis „abesalom da eTeris”, Sesaxeb wers: „yvelaze saintereso Teatraluri dadgma me vnaxe TbilisSi. es iyo zaqaria faliaSvilis „abesalom da eTeri”, manamde CemTvis ucnobi erovnuli opera. rogorc TviT nawarmoebi, ise misi Sesruleba metyvelebs am qveyanaSi saopero kulturis maRal doneze”.
2004 wlidan dRemde bevri mniSvnelovani RonisZieba, saopero da sabaleto dadgma ganxorcielda. gaimarTa lado aTanelis saiubileo koncerti „10 weli msoflio scenebze”; eTer da nato Wyoniebis SesniSnavi koncerti; oTar TaqTaqiSvilis da maia TobaZis xsovnis saiubileo saRamoebi. erT_erTi yvelaze warmatebuli proqti verdis „aida” aRmoCnda, romelmac Tavi mouyara sazRvargareT moRvawe gamoCenil qarTvel momRerlebs. 2005 wlis 10 maiss Teatris gundma monawileoba miiRo TbilisSi amerikis yofili prezidentis vizitTan dakavSirebiT Tavisuflebis moedanze gamarTul RonisZiebaSi.
aRsaniSnavia Teatrisa da paata burWulaZis mier dafuZnebuli fondis „iavnanas” TanamSromloba, ris Sedegadac operisa da baletis TeatrSi ramdenime mniSvnelovani proeqti ganxorcielda. gaimarTa saqvelmoqmedo saRamoebi udedmamo bavSvebisTvis, pirvelkurselebisTvis, sapatrulo policiisTvis, omis veteranebisTvis, afxazeTidan da samaCablodan devnilebisTvis. RonisZiebebidan Semosuli TanxiT binebi gadaecaT
mravalsulian gaWirvebul ojaxebs. sagastrolod Camosul xelovanebs Soris gansakuTrebiT aRsaniSnavia monserat kabalie, feruCo furlaneto, xose karerasi, manuel beltrani, bari andersoni, elena obrazcova, marina SaguCi da sxva. italiis saelCosTan TanamSromlobis Sedegad SesaZlebeli gaxda „la skala”-s samxatvro xelmZRvanelis_luka tarjetis mowveva. amerikis saelCos daxmarebiT ki Teatrs specialuri orkviriani programiT ewvia metropoliten operis menejeri stiven brauni. saerTaSoriso asparezze gasvlis myar garantad iqca Teatris gawevrianeba saerTaSoriso organizaciaSi_„OPERA EUROPA da dsT_s qveynebis musikaluri Teatrebis asociaciaSi, rac Teatris ganviTarebis perspeqtivas mravali mimarTulebiT xsnis. TeatrTan Camoyalibda operis moyvarulTa axalgazrduli klubi „LATAVRA”. klubis prezentacia Sedga 2007 wlis 18 Tebervals, operis evropuli dReebis farglebSi. klubis wevrebi sargebloben 30%_iani fasdaklebiT da agreTve monawileoben gacvliT programebSi.
Teatri amayobs iseTi SesaniSnavi momRerlebiT, rogorebic arian: lamara Wyonia, medea amiranaSvili, Tamar gurgeniZe, cisana tatiSvili, mayvala qarsaSvili, zurab anjafariZe, nodar andRulaZe, zurab sotkilava, paata burWulaZe, Temur guguSvili, liana kalmaxeliZe, jemal mdivani, eldar gewaZe, valeriano gamgebeli (espaneTi), lado aTaneliSvili, (germania), naira glunCaZe (germania), eTer Wyonia (eTer lamorisi, espaneTi), iano alibegaSvili (iano Tamari, italia), Salva muqeria (avstria), romlebic sxvadasxva wlebSi moRvaweobdnen da moRvaweoben Tbilisis operisa da baletis TeatrSi. aq muSaobdnen cnobili qarTveli diriJorebi: ivane faliaSvili, evgeni miqelaZe, odisei dimitriadi, vaxtang faliaSvili, didim mircxulava, zaqaria xuroZe, jansuR kaxiZe; reJisorebi: aleqsandre wuwunava, kote marjaniSvili, sandro axmeteli, vaxtang tabliaSvili, mixeil TumaniSvili, giga lorTqifaniZe; mxatvrebi: v.sidamon-erisTavi, sergo qobulaZe, Tamar abakelia, simon (soliko) virsalaZe, ivane askurava.
1982_2002 wlebSi Teatris samxatvro xelmZRvaneli da mTavari diriJori gaxldaT qarTveli musikosi da sazogado moRvawe jansuR kaxiZe. 2004 wlidan ki Teatrs axali xelmZRvaneloba hyavs: generaluri direqtoris Tanamdebobaze muSaobs reJisori daviT sayvareliZe, operis samxatvro xelmZRvaneli da mTavari diriJoria zaza azmaifaraSvili, baletis samxatvro xelmZRvaneli_nino ananiaSvili. Teatris Stati 780 TanamSromels moicavs. saopero dasSi gaerTianebulia 46 vokalisti, gundSi 78 momRerali, sabaleto dasSi 70 mocekvave, orkestrSi 121 msaxiobi. TeatrTan arsebobs samxatvro_sawarmoo saxelosnoebi, sadac mzaddeba speqtaklebisaTvis aucilebeli maketebi, sasceno dekoraciebi da ikereba kostiumebi. Tbilisis operisa da baletis saxelmwifo Teatris baRSi dakrZalulni arian: qarTuli erovnuli sakompozitoro skolis fuZemdebeli da klasikosi zaqaria faliaSvili; cnobili qarTveli tenorebi–vano sarajiSvili da zurab anjafariZe.
1847 wlis 15 aprils mixeil voroncovis TaosnobiT saZirkveli Caeyara operis Teatris mSeneblobas. saqarTveloSi operis Teatris daarseba im zogad politikur_kulturuli procesebis uSualo gamoZaxili iyo, ramac igi ruseTis imperiasTan SeerTebis Semdeg moicva da metad nayofieri aRmoCnda kulturuli cxovrebis da erovnul_saganmanaTleblo moZraobis gaaqtiurebis TvalsazrisiT. sabWoTa xelisuflebis wlebSi igi qarTuli musikaluri kulturis arnaxuli ayvavebis erT_erTi mZlavri kera gaxda. mis scenaze aRmocenda da ganviTarda qarTuli sabaleto xelovneba. Tbilisis operis Teatri mudam didi avtoritetiT sargeblobda da erT_erT wamyvan Teatrad iTvleboda mTel ruseTis imperiaSi. mas farTod hqonda ganTqmuli saxeli dasavleT evropaSic, saidanac siamovnebiT, magram amave dros „SiSiTa da moridebiT” Camodiodnen ganTqmuli vokalistebi da musikos_Semsruleblebi.
Teatris Zveli Senoba mdebareobda erevanskis (dRevandeli Tavisuflebis moedani) moedanze. italieli arqiteqtoris jovani skudieris xelmZRvanelobiT oTxi wlis manZilze grZeldeboda mSenebloba. interieri moxata da gaaforma rusma mxatvarma g.gagarinma. musikaluri TvalsazrisiT erTob „Wreli” qalaquri folkloris pirobebSi, Tbilisis operis Teatri qveynis kulturuli yofis umniSvnelovanes kerad gadaiqca. 1851 wlis 12 aprils Teatri grandiozuli mejlisiT gaixsna, romelsac Tbilisis maRali sazogadoeba daeswro. ramdenime TveSi XIXs_is erT_erT popularul parizul gazeTSi “ilustrasioni” daibeWda edmond de baresis vrceli statia Teatris Sida xedis ori suraTiT, sadac statiis avtori werda: „qalaqis es erTaderTi Teatri, romlis interieri mTlianad mavritanuli stiliTaa gaformebuli, udavod warmoadgens erT_erT yvelaze ufro elegantur, moxdenil da warmtac saTeatro nagebobas, risi aRqmac adamians SeuZlia”.
1874 wlis 11 oqtombers xanZarma gaanadgura Teatris Senoba. praqtikulad ar gadarCa arc erTi dekoracia, kostiumi Tu rekviziti, ver moxerxda mdidari sanoto biblioTekis gadarCenac. Senoba imdenad dazianda, rom gadawyda axlis aSeneba. 1896 wlis 3 noembers golovinis prospeqtze (axlandeli rusTavelis gamziri) damTavrda arqiteqtor Sreteris mier daproeqtebuli axali Teatris mSenebloba, romelic 1200 kacze iyo gaTvlili. samwuxarod verc axali Senoba gadaurCa xanZars, magram rekonstruqciis avtorebma SeZles kvlav aRedginaT Senobis aRmosavluri, fsevdomavritanuli stili, romelsac qmnis isruli TaRebi, dekoratiuli koSkurebi, stalaqtikuri morTuloba, ornamentuli motivebi da a.S. am Teatris mayurebelTa darbazi 1065 adamians itevs. scenis portalis zomebia 16×10m. scenas aqvs oTxi moZravi baqani. TeatrSi eqvsi sarepeticio darbazia, maT Soris sami sabaleto, ori saopero da erTi–orkestrisTvis. saorkestro ormos konstruqcia asawev–dasawevi iatakiT simfoniuri koncertebis Catarebis saSualebas iZleva. Teatris foieSi mdebareobs SesaniSnavi darbazebi, e.w. wiTeli darbazi da sarkeebiani darbazebi, sadac SeiZleba kameruli koncertebis da sxvadasxva saxis Sexvedrebis gamarTva.
Tbilisis operisa da baletis TeatrSi diriJorobdnen kamenski, malagani, petrovi, Seningi da sxvebi. 1846 wlis 15 seqtembers malaganis xelmZRvanelobiT speqtaklis dawyebamde Sesrulda oberis opera „fenelas” uvertiura, xolo Sesvenebis dros malaganis simfonia, rac operisaTvis gankuTvnil scenaze simfoniuri musikis Sesrulebis pirveli precendenti iyo da SemdgomSi es tradiciadac ki iqca. 1851 wlis 9 noembers Tbilisis pirveli saopero sezonic gaixsna. warmodgenili iyo gaetano donicetis „luCia di lamermuri”. speqtaklis damTavrebis Semdeg, romelsac grandiozuli warmateba xvda wilad, maspinZlebi barbieris dass da operaSi im saRamos Sekrebil sazogadoebas mtkvris marcxena sanapirosaken wamouZRvnen da dilamde zeimobdnen operis Teatris gaxsnas TbilisSi. pirvel warmodgenas mohyva „ernani”, „norma”, „sevilieli dalaqi” da sxva Cinebuli operebi. am SesaniSnavma Teatrma axlad dadgmuli saopero speqtaklebiT mniSvnelovnad aamaRla Tbilisis kulturuli cxovrebis saerTo done. Tbilisel melomanTa Soris italieli kompotizorebidan didi popularobiT sargeblobdnen belini, doniceti, verdi, rosini. lamazi sabaleto scenebiT da virtuozuli vokaluri teqnikiT mdidar saopero speqtaklebs ar SeiZleboda ar miezida sanaxaobebisadmi emociuri damokidebulebebiT gamorCeuli temperamentuli auditoria. maT xiblavdaT meierberis „hugenotebi” da „afrikeli qali”; halevis „kardinalis qaliSvili”. mogvianebiT TbilisSi saocar dainteresebas iCendnen germanuli operis, kerZod ki rixard vagneris musikis mimarT. aRsaniSnavia isic, rom evropaSi Seqmnili yoveli maRalmxatvruli saopero Txzulebebi erTi an ori wlis Semdeg ukve Tbilisis operis scenaze idgmeboda. Tbilisi XIXs-is II naxevarSi faqtobrivad „operomaniiT” iyo Sepyrobili. Aam garemoebam ganapiroba saopero dasis Seqmnac, rac aucilebeli iyo srulfasovani dadgmebis gansaxorcieleblad. am mizniT 1852 wels, ukve meore sezonze moiwvies sabaleto dasi peterburgidan, romelmac 1852 wlis 5 oqtombers mayurebels SesTavaza talionis balet „silfidas” II moqmedebis nawyveti da sxvadasxva cekvebi. es gaxldaT pirveli sabaleto warmodgena Tbilisis operis Teatris scenaze. pirveli sruli sabaleto speqtakli ki baletmaister manoxinis mier dadgmuli Smidtis baleti „gitana” iyo, romlis premiera 1894 wlis 18 ianvars Sedga. 80-ian wlebSi gansakuTrebiT gamococxlda qalaqis sakoncerto cxovreba. TbilisSi koncertebs marTavdnen cnobili Semsruleblebi: gali, pati, barZi, mazini, kubeliki, Caikovski, rubinSteini, raxmaninovi, zarudnaia, iakovlevi, usatovi da misi didi mowafe, rusi momRerali fiodor Saliapini. aRsaniSnavia, rom 1905 wels dafuZnebulma Tbilisis filarmoniulma sazogadoebam ganaxorciela rusuli da dasavleT evropuli operebis qarTul enaze dadgma, rac saopero xelovnebis Semdgomi demokratizaciis process uwyobda xels da Sesabamisad, mosaxleobis sul ufro farTo fenebs izidavda. yovelive aman da qarTulma sasimRero Tu poeturma tradiciam xeli Seuwyo qarTuli erovnuli operis Seqmnas, romelsac axali qarTuli profesiuli musikis istoriis pirveli etapi ukavSirdeba.
Tbilisis operis Teatris scenaze warmodgenili pirveli qarTuli opera iyo gogniaSvilis „qristine” (1918 wlis 17 ivnisi), Tumca am Janris pirvel klasikur nimuSad iTvleba 1919 wels Tbilisis saopero Teatris scenaze dadgmuli operebi: 5 Tebervals_dimitri arayiSvilis „Tqmuleba SoTa rusTavelze”, 21 Tebervals_zaqaria faliaSvilis „abesalom da eTeri”, 11 dekembers_ viqtor doliZis „qeTo da kote”. pirveli qarTuli opera dakavSirebulia meliton balanCivaZis saxelTan. fragmentebi misi operidan „Tamar cbieri” Sesrulda 1897 wlis 20 dekembers peterburgSi, Tumca sruli saxiT Tbilisis operis scenaze mxolod 1925_1926 wlebis sezonSi daidga. am operebma pirveli warmodgenebidanve gansazRvra qarTuli saopero Teatris erovnuli saxe. swored maTSi avlendnen TavianT gansakuTrebul Tvisebebs qarTuli vokaluri skolis saukeTeso warmomadgenlebi: vano sarajiSvili, sandro inaSvili, niko qumsiaSvili, daviT andRulaZe, daviT gamrekeli, daviT mWedliSvili, petre amiranaSvili, baTu kraveiSvili, nadeJda xaraZe, nadeJda comaia, vera davidova, meri nakaSiZe da sxv.
1937 wlidan Tbilisis operisa da baletis Teatri qarTveli klasikosis zaqaria faliaSvilis saxels atarebs. zaqaria faliaSvili daibada 1871 wels quTaisSi, Rarib ojaxSi. 1899 wels igi moskovSi gaemgzavra saswavleblad. moskovis konservatoriaSi e.i. taneevis klasSi kompozicas swavlobda. es garemoeba sabedniero da sasargeblo iyo TviT z.faliaSvilis Semdgomi ganaTlebisa da agreTve musikaluri kulturis ganviTarebisaTvis, imitom rom kompozitori da genialuri pedagogi e.i. taneevi polifoniis, gansakuTrebiT ki baxamde arsebuli vokaluri polifoniis specialisti iyo. vokaluri polifoniis teqnika ki Zalian axlos dgas qarTuli xalxuri simReris teqnikasTan. saqarTveloSi sabWoTa xelisuflebis damyarebis Semdeg zaqaria faliaSvilis Semoqmedebis niWs da Sromis unars didi gasaqani mieca da man SesaniSnavad gamoiyena es garemoeba.
30_iani wlebidan qarTuli operebi gascda saqarTvelos farglebs. amieridan isini idgmeboda ara mxolod Tbilisis operis Teatris scenaze, aramed sazRvargareTac (ukraina, somxeTi, azerbaijani, poloneTi, germania, bulgareTi, CexeTi, slovakia). 1966 wels Tbilisis operis Teatrma monawileoba miiRo ungreTSi gamarTul saerTaSoriso festivalSi–„segedis saerTaSoriso TamaSobani” da safrangeTSi gamarTul parizis musikis IV saerTaSoriso festivalSi, sadac warmoadgina aleqsi maWavarianis „otelo” da daviT ToraZis „gorda”. saqarTvelos didi megobris herman vedekindis iniciativiT 1974 wels germaniis qalaq saarbriukenSi, qarTul kulturul dReebze adgilobrivi operis Teatris scenaze qarTulma sadadgmo SemoqmedebiTma jgufma ganaxorciela „abesalom da eTerisa” da „daisis” dadgmebi. givi azmaifaraSvilis diriJorobiT Sedga oTar TaqTaqiSvilis operis „mindias” premiera.
1879 wels Tbiliss ewvia aleqsandre diuma (umcrosi), romelic aRniSnavda: „Cemi cxovrebis manZilze me TiTqmis yvela Teatri movinaxule, magram vercerTi maTgani ver Seedreba silamaziT Tbilisis Teatrs”. qarTuli kulturisTvis udidesi mniSvneloba hqonda Caikovskis xuTgzis stumrobas saqarTveloSi 1886-1890 wlebSi. rusi kompozitori mudam aRfrTovanebuli rCeboda qarTuli sazogadoebis damokidebulebiT operis da zogadad akademiuri musikisadmi. igi sagangebod usvamda xazs misi operebisadmi arsebul cxovel interess saqarTveloSi_„Cemi operebi aq ufro xSirad idgmeba da ufro uyvarT, vidre sxvagan”. laipcigis universitetis profesori hans maieri operis „abesalom da eTeris”, Sesaxeb wers: „yvelaze saintereso Teatraluri dadgma me vnaxe TbilisSi. es iyo zaqaria faliaSvilis „abesalom da eTeri”, manamde CemTvis ucnobi erovnuli opera. rogorc TviT nawarmoebi, ise misi Sesruleba metyvelebs am qveyanaSi saopero kulturis maRal doneze”.
2004 wlidan dRemde bevri mniSvnelovani RonisZieba, saopero da sabaleto dadgma ganxorcielda. gaimarTa lado aTanelis saiubileo koncerti „10 weli msoflio scenebze”; eTer da nato Wyoniebis SesniSnavi koncerti; oTar TaqTaqiSvilis da maia TobaZis xsovnis saiubileo saRamoebi. erT_erTi yvelaze warmatebuli proqti verdis „aida” aRmoCnda, romelmac Tavi mouyara sazRvargareT moRvawe gamoCenil qarTvel momRerlebs. 2005 wlis 10 maiss Teatris gundma monawileoba miiRo TbilisSi amerikis yofili prezidentis vizitTan dakavSirebiT Tavisuflebis moedanze gamarTul RonisZiebaSi.
aRsaniSnavia Teatrisa da paata burWulaZis mier dafuZnebuli fondis „iavnanas” TanamSromloba, ris Sedegadac operisa da baletis TeatrSi ramdenime mniSvnelovani proeqti ganxorcielda. gaimarTa saqvelmoqmedo saRamoebi udedmamo bavSvebisTvis, pirvelkurselebisTvis, sapatrulo policiisTvis, omis veteranebisTvis, afxazeTidan da samaCablodan devnilebisTvis. RonisZiebebidan Semosuli TanxiT binebi gadaecaT
mravalsulian gaWirvebul ojaxebs. sagastrolod Camosul xelovanebs Soris gansakuTrebiT aRsaniSnavia monserat kabalie, feruCo furlaneto, xose karerasi, manuel beltrani, bari andersoni, elena obrazcova, marina SaguCi da sxva. italiis saelCosTan TanamSromlobis Sedegad SesaZlebeli gaxda „la skala”-s samxatvro xelmZRvanelis_luka tarjetis mowveva. amerikis saelCos daxmarebiT ki Teatrs specialuri orkviriani programiT ewvia metropoliten operis menejeri stiven brauni. saerTaSoriso asparezze gasvlis myar garantad iqca Teatris gawevrianeba saerTaSoriso organizaciaSi_„OPERA EUROPA da dsT_s qveynebis musikaluri Teatrebis asociaciaSi, rac Teatris ganviTarebis perspeqtivas mravali mimarTulebiT xsnis. TeatrTan Camoyalibda operis moyvarulTa axalgazrduli klubi „LATAVRA”. klubis prezentacia Sedga 2007 wlis 18 Tebervals, operis evropuli dReebis farglebSi. klubis wevrebi sargebloben 30%_iani fasdaklebiT da agreTve monawileoben gacvliT programebSi.
Teatri amayobs iseTi SesaniSnavi momRerlebiT, rogorebic arian: lamara Wyonia, medea amiranaSvili, Tamar gurgeniZe, cisana tatiSvili, mayvala qarsaSvili, zurab anjafariZe, nodar andRulaZe, zurab sotkilava, paata burWulaZe, Temur guguSvili, liana kalmaxeliZe, jemal mdivani, eldar gewaZe, valeriano gamgebeli (espaneTi), lado aTaneliSvili, (germania), naira glunCaZe (germania), eTer Wyonia (eTer lamorisi, espaneTi), iano alibegaSvili (iano Tamari, italia), Salva muqeria (avstria), romlebic sxvadasxva wlebSi moRvaweobdnen da moRvaweoben Tbilisis operisa da baletis TeatrSi. aq muSaobdnen cnobili qarTveli diriJorebi: ivane faliaSvili, evgeni miqelaZe, odisei dimitriadi, vaxtang faliaSvili, didim mircxulava, zaqaria xuroZe, jansuR kaxiZe; reJisorebi: aleqsandre wuwunava, kote marjaniSvili, sandro axmeteli, vaxtang tabliaSvili, mixeil TumaniSvili, giga lorTqifaniZe; mxatvrebi: v.sidamon-erisTavi, sergo qobulaZe, Tamar abakelia, simon (soliko) virsalaZe, ivane askurava.
1982_2002 wlebSi Teatris samxatvro xelmZRvaneli da mTavari diriJori gaxldaT qarTveli musikosi da sazogado moRvawe jansuR kaxiZe. 2004 wlidan ki Teatrs axali xelmZRvaneloba hyavs: generaluri direqtoris Tanamdebobaze muSaobs reJisori daviT sayvareliZe, operis samxatvro xelmZRvaneli da mTavari diriJoria zaza azmaifaraSvili, baletis samxatvro xelmZRvaneli_nino ananiaSvili. Teatris Stati 780 TanamSromels moicavs. saopero dasSi gaerTianebulia 46 vokalisti, gundSi 78 momRerali, sabaleto dasSi 70 mocekvave, orkestrSi 121 msaxiobi. TeatrTan arsebobs samxatvro_sawarmoo saxelosnoebi, sadac mzaddeba speqtaklebisaTvis aucilebeli maketebi, sasceno dekoraciebi da ikereba kostiumebi. Tbilisis operisa da baletis saxelmwifo Teatris baRSi dakrZalulni arian: qarTuli erovnuli sakompozitoro skolis fuZemdebeli da klasikosi zaqaria faliaSvili; cnobili qarTveli tenorebi–vano sarajiSvili da zurab anjafariZe.
BK8 Sportsbook Review 2021 - Vntopbet.com
ReplyDeleteRead this クイーンカジノ BK8 Sportsbook review by Vntopbet.com bk8 and learn more about the sportsbook and bonuses that they offer, key 온카지노 features and games, promotions,